Λιτότητα: Η θεωρία του Τρίο Στούτζες

Το Τρίο Στούτζες  (The Three Stooges) ήταν μια ομάδα τριών κωμικών ηθοποιών που δημιουργήθηκε το 1925 και αποτελείτο από τους χαρακτήρες Moe, Larry και Curly. Σε ένα από τα κλασσικά νούμερα της κωμικής ομάδας, ο Curly κτυπά επανειλημμένα το κεφάλι του στον τοίχο και ο Moe τον ρωτά γιατί κάνει κάτι τέτοιο στον εαυτό του, οπότε ο Curly του απαντά ότι το κάνει επειδή αισθάνεται πολύ καλά όταν σταματά. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman αναφέρεται στην "πολιτική της λιτότητας που έχει πλέον καταρρεύσει" ως τη "Θεωρία του Τρίο Στούτζες" (Three Stooges Theory), επειδή προσομοιάζει με το συγκεκριμένο νούμερο: Δεν έχει κανένα νόημα, είναι ιδιαίτερα επώδυνη, βλάπτει πολύ αυτόν που την εφαρμόζει και το μόνο θετικό που προσφέρει είναι το αίσθημα της ανακούφισης που προκύπτει όταν σταματά (The New York Times, 12 Δεκεμβρίου 2013).

Συμπτωματικά, την ίδια ημέρα που ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman δημοσίευσε αυτές τις απόψεις, ο Κύπριος νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης,σε διάλεξη στο London School of Economics, επεσήμανε την αποτυχία των πολιτικών της λιτότητας και υπογράμμισε τους κινδύνους με τους οποίους βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαιτίας της επιμονής  στη λιτότητα, αφού το κεφάλι που κτυπά διαρκώς στον τοίχο κινδυνεύει να σπάσει. Συγκεκριμένα, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης υποστήριξε ότι η οικονομική πολιτική της σκληρής λιτότητας είναι λανθασμένη επειδή είναι εχθρική προς την ανάπτυξη και την απασχόληση δημιουργώντας μια χαμένη γενιά μορφωμένων νέων ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα βλάπτει το ενιαίο νόμισμα και πλήττει την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης υποστήριξε ότι η λιτότητα καταστρέφει θέσεις εργασίας, αυξάνει την ανεργία, φρενάρει την ανάπτυξη και δημιουργεί μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων. Πρόσθεσε ακόμη, ότι όσοι νόμιζαν πως η λιτότητα  θα έχει μόνο προσωρινά αρνητικά αποτελέσματα πρέπει να κάνουν μεγάλη στροφή προς την αλλαγή της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής της Ευρώπης. Επεσήμανε δε, ότι ο διαχωρισμός της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής είναι λανθασμένος, αφού οι εθνικές κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα για να ανταποκριθούν στις σημερινές συνθήκες, αυξάνοντας το χρέος τους. Και κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι η Τρόικα και οι εθνικές Κυβερνήσεις πρέπει να περιορίσουν τις πολιτικές της λιτότητας και να στραφούν προς την επένδυση πόρων για την ανάπτυξη και προς τον ουσιαστικό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Στη βάση αυτών των διαπιστώσεων, ο Χριστόφορος Πισσαρίδης εκτιμά ότι εάν η ευρωζώνη δεν λειτουργήσει αναπτυξιακά και εάν επιμείνει να λειτουργεί στη βάση των πολιτικών της λιτότητας, τότε το ευρώ θα διαλυθεί, με όλες τις ανάλογες αρνητικές συνέπειες.

Οι φωνές που διαπιστώνουν αυτή την αποτυχία της λιτότητας συνεχώς αυξάνονται και πληθύνονται, αφού πλέον είναι προφανές ότι αυτή η πολιτική δεν είναι απλώς αδιέξοδη, αλλά είναι τραγικά καταστροφική. Οι ιδεολογικές εμμονές και τα οικονομικά συμφέροντα που κρατούν την Ευρώπη εγκλωβισμένη στα δεσμά της λιτότητας έχουν ήδη προκαλέσει πολύ μεγάλη ζημιά. Για να μπορέσει η Ευρώπη να ανακάμψει, πρέπει να απελευθερωθεί από τη λιτότητα, διαφορετικά θα συνεχίσει να κτυπά το κεφάλι της στον τοίχο, και θα ικανοποιείται περιστασιακά όποτε προκύπτει μια σύντομη παύση, όμως οι βλάβες θα παραμείνουν και δύσκολα θα είναι αναστρέψιμες.

[Εφημερίδα "ΠΟΛΙΤΗΣ"]

ΔΗΚΟ: Προκλήσεις της επόμενης μέρας

Η αλλαγή στην Προεδρία του ΔΗΚΟ και οι επικείμενες εκλογικές διαδικασίες για την υπόλοιπη ιεραρχία και τα συλλογικά όργανα του κόμματος, καθιστούν επίκαιρες μια σειρά από προκλήσεις. Αυτές οι προκλήσεις έχουν να κάνουν με την εσωτερική λειτουργία του ΔΗΚΟ, με τον κεντρώο χαρακτήρα του ΔΗΚΟ, με το ρόλο του ΔΗΚΟ εντός της Κυβέρνησης και με τη στάση του ΔΗΚΟ απέναντι στα μεγάλα εθνικά θέματα της οικονομίας και του κυπριακού.

Το ΔΗΚΟ πρέπει να ενισχύσει την ενότητα του, να διασφαλίσει την πολυφωνία του και να διευρύνει τη συλλογικότητα στη διαμόρφωση των πολιτικών του.  Η σύγχρονη κοινωνία δεν χρειάζεται αργηχικά κόμματα, συγκεντρωτικές δομές και μονολιθικές πρακτικές, αλλά πραγματική συμμετοχικότητα, εφαρμοσμένη δημοκρατία και ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών. Το ΔΗΚΟ οφείλει να λειτουργήσει συλλογικά, να αφουγκραστεί τη βάση του, να δώσει βήμα έκφρασης στα στελέχη του και να διαμορφώσει πολιτικές από κάτω προς τα πάνω.

Το ΔΗΚΟ πρέπει να παραμείνει συνεπές στον κεντρώο χαρακτήρα του, ως εκφραστής της μεσαίας τάξης και των μη προνομιούχων, που πολιτεύεται με βάση την κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική αλληλεγγύη. Η λιτότητα, που εφαρμόζεται από την Ευρώπη και τα εθνικά κράτη ως πολιτική αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, αποδεικνύεται λανθασμένη αφού επιδεινώνει την ύφεση, φρενάρει την ανάπτυξη, φτωχοποιεί μεγάλο μέρος των απλών πολιτών και βολεύει τους οικονομικά ισχυρούς. Έτσι, το ΔΗΚΟ οφείλει να λειτουργήσει για την αντιμετώπιση της διαμόρφωσης αυτών των πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και της εφαρμογής τους σε εθνικό επίπεδο.

Το ΔΗΚΟ πρέπει να ασκήσει ουσιαστική επιρροή στην Κυβέρνηση, εφαρμόζοντας το ρυθμιστικό ρόλο του και συνδιαμορφώνοντας τις κυβερνητικές πολιτικές. Η συμμετοχή του ΔΗΚΟ στην Κυβέρνηση δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός και ο ρόλος του δεν πρέπει να είναι διακοσμητικός. Αντιθέτως, το ΔΗΚΟ είναι επιφορτισμένο με την αποστολή του εμβολιασμού της Κυβέρνησης με κοινωνική ευαισθησία και με διεκδικητικότητα, για να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις δύσκολες περιστάσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη.

Το ΔΗΚΟ έχει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στα μεγάλα εθνικά θέματα, στο κυπριακό και στην οικονομία, παραμένοντας συνεπές στις θέσεις του και στις αρχές του. Η συνέχιση του αντικατοχικού αγώνα είναι στενά συνυφασμένη με τη διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής, έτσι ώστε οι αντοχές του λαού να παραμείνουν σθεναρές. Οι ακραίες επιλογές του ενδοτισμού και του απορριπτισμού βλάπτουν την Κύπρο εξίσου, και το ΔΗΚΟ έχει την ευθύνη της πρόταξης των σοβαρών διεκδικητικών πολιτικών που μπορούν να οδηγήσουν στην οικονομική ανάκαμψη και στη λύση του κυπριακού, με ασφάλεια και σταθερότητα.

Η ανταπόκριση του ΔΗΚΟ στις προκλήσεις της επόμενης ημέρας επαφίεται στην ηγεσία και στα στελέχη του, που λογοδοτούν στην κομματική βάση και στην κυπριακή κοινωνία. Η αυστηρότητα με την οποία οι πολίτες κρίνουν το πολιτικό σύστημα είναι δεδομένη, όμως η αυστηρότητα με την οποία κρίνεται το ΔΗΚΟ είναι ακόμα μεγαλύτερη. Έτσι, όλα τα στελέχη του ΔΗΚΟ έχουμε καθήκον να συνδράμουμε ουσιαστικά και εποικοδομητικά, ώστε το ΔΗΚΟ να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπο.

[Εφημερίδα "Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"]