Το Eldorado της ρευστότητας

Ο όρος “Eldorado” χρησιμοποιείται σήμερα μεταφορικά για οποιοδήποτε μέρος όπου υποτίθεται ότι μπορεί να προκύψει γρήγορος και εύκολος πλούτος, που στο τέλος αποδεικνύεται κραυγαλέο αποκύημα φαντασίας. Το Eldorado αναφερόταν αρχικά σε μια μυθική πόλη με τεράστια αποθέματα χρυσού, που την αναζητούσαν πολλοί Ευρωπαίοι τυχοδιώκτες κατά το 16ο αιώνα στη Λατινική Αμερική, ελπίζοντας ότι με τον εντοπισμό της θα μετατρέπονταν σε κροίσους. Ο μύθος του Eldorado, πηγάζει μάλλον από τις αναφορές για τις τελετουργίες της φυλής των Μουίσκα, όπως αυτές περιγράφονται από τον Χουάν Ροντρίγκεθ Φρέϊλε, στο βιβλίο «Η Κατάκτηση και Ανακάλυψη του Νέου Βασιλείου της Γρανάδα», που εκδόθηκε το 1636. Ο συγγραφέας, περιγράφει τη διαδικασία ενθρόνισης του λεγόμενου “χρυσού βασιλιά”, ο οποίος έλαβε αυτό το προσωνύμιο λόγω του ότι κατά τη διαδικασία ήταν γυμνός και όλο του το σώμα ήταν καλυμμένο με χρυσόσκονη. Στο τέλος της διαδικασίας, βρισκόταν όρθιος σε μια σχεδία στη μέση της ιερής λίμνης των Μουίσκα και προσέφερε ως δώρα στους θεούς σμαράγδια, χρυσάφι και άλλα πολύτιμα αντικείμενα, ρίχνοντάς τα μέσα στη λίμνη, υπό τις επευφημίες του συγκεντρωμένου πλήθους που βρισκόταν στις όχθες.

Στην περίπτωση της χώρας μας, το Eldorado είναι η λεγόμενη ρευστότητα των τραπεζών, που αναμένεται ότι θα επιτρέψει το δανεισμό στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά, για να χρηματοδοτηθεί δήθεν η ανάπτυξη της οικονομίας. Όμως, όπως όλα τα Eldorado, έτσι και το δικό μας είναι χίμαιρα. Πρώτον, τα χρήματα δεν θα πέσουν από τον ουρανό, ούτε θα τα ρίξει στις τράπεζες κάποιος χρυσός βασιλιάς, αλλά θα τα αγοράσουν σε υψηλή τιμή οι Κύπριοι πολίτες από τις αγορές ή θα προκύψουν από την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας μας. Δεύτερον, η διανομή αυτών των χρημάτων θα γίνει απρογραμμάτιστα και αστόχευτα, όπως γινόταν και στο παρελθόν. Έτσι, τα νοικοκυριά θα συνεχίσουν να δανείζονται για να κτίσουν μεγάλα σπίτια, ενώ οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να δανείζονται για να μοιράσουν εσωστρεφώς την πίτα της κυπριακής οικονομίας χωρίς να μπορούν να την μεγαλώσουν. Δηλαδή, ο καθένας θα δανείζεται για να ικανοποιήσει τις δικές του ανάγκες, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο που να καθορίζει τους αναπτυξιακούς στόχους της κυπριακής οικονομίας.

Για να αποτραπεί αυτή η κατάσταση είναι απαραίτητη η διαμόρφωση ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδιασμού που να προσδιορίζει τους τομείς προς τους οποίους πρέπει να κινηθεί η κυπριακή οικονομία, να καθορίζει τις θεσμικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον κάθε τομέα και να ορίζει τη διαδικασία με την οποία θα κατευθύνεται ο τραπεζικός δανεισμός προς αυτούς τους τομείς, ώστε να επιτευχθεί η ανάκαμψη και η ανάπτυξη. Για την επιλογή των τομέων αναπτυξιακής προτεραιότητας πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Κύπρος και ιδιαίτερα το ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας. Οι τομείς της προγραμματισμένης ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας πρέπει να διαθέτουν υψηλή προστιθέμενη αξία, να είναι αειφόροι, να μπορούν να αξιοποιήσουν το ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας και κυρίως να παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες που να απευθύνονται στην εξωτερική αγορά και όχι μόνο στην εσωτερική αγορά. Τέτοιοι τομείς είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση που μπορεί να καταστήσει την Κύπρο διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, η έρευνα και η καινοτομία ως αναπόσπαστο κομμάτι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το ποιοτικό τουριστικό προϊόν, οι ιατρικές υπηρεσίες μακράς νοσηλείας και αποκατάστασης, τα φυσικά προϊόντα υψηλής ποιοτικής στάθμης. Καταληκτικά: Δεν είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί θετικά η όποια ρευστότητα, χωρίς να έχει προηγουμένως διαμορφωθεί ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο. Ο στόχος της χώρας μας δεν μπορεί να είναι το Eldorado της ρευστότητας αλλά η αναδιάρθρωση, ο εκσυγχρονισμός, ο σωστός προγραμματισμός και η ανάπτυξη.

[Εφημερίδα "Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"]