Μηχανισμός ερήμην της κυπριακής κοινωνίας

Η προσφυγή της Κύπρου στον ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, αποτελεί την αφετηρία προώθησης μέτρων που θα επιδεινώσουν περισσότερο την προβληματική οικονομική κατάσταση. Η προσφυγή στο Μηχανισμό συνεπάγεται την υπογραφή Μνημονίου, που θα περιλαμβάνει όρους που ήδη δοκιμάστηκαν και έχουν αποτύχει. Η διαπραγμάτευση για τη διαμόρφωση του Μνημονίου δεν πρέπει να γίνει ερήμην της κοινωνίας. Οι πολίτες οφείλουν να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία, επειδή σε διαφορετική περίπτωση θα κληθούν εκ των υστέρων να πληρώσουν αδρά το λογαριασμό λανθασμένων πολιτικών. Και ως γνωστόν μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται.

Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης και εντεύθεν, επικράτησε η λανθασμένη αντίληψη ότι οι άκριτες μειώσεις των δημοσίων δαπανών και η σύντμηση των εργασιακών δικαιωμάτων, αποτελούν τη μαγική συνταγή θεραπείας για όλα τα προβλήματα της κυπριακής οικονομίας. Δυστυχώς, αυτή η αντίληψη έχει διαπεράσει οριζοντίως το πολιτικό φάσμα, ανεξαρτήτως αποχρώσεων και ανεξαρτήτως ρητορικών διαφοροποιήσεων. Η Κυβέρνηση ήδη εφαρμόζει πρόθυμα αυτές τις πολιτικές και η αντιπολίτευση πιέζει για αμεσότερη εφαρμογή τους. Όμως, αυτή η πρακτική δοκιμάστηκε και απέτυχε, έχοντας προκαλέσει αλυσιδωτές αρνητικές αντιδράσεις στις κοινωνίες και στις οικονομίες της Ευρώπης. Στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ιταλία και στην Ιρλανδία εφαρμόζονται τέτοιες πολιτικές από το 2008 και το δημόσιο χρέος όλων αυτών των χωρών καλπάζει, ενώ η ανεργία υπερδιπλασιάστηκε, χωρίς ορατές προοπτικές ανάκαμψης. Η λύση δεν είναι αποκλειστικά εθνική αλλά κατά βάση ευρωπαϊκή, και πρέπει η Κύπρος να συνεργαστεί και να συντονιστεί με τα ευρωπαϊκά κράτη για την αλλαγή της ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής και για τη διαμόρφωση ενιαίου συστήματος εποπτείας του τραπεζικού συστήματος.

Σήμερα, ενώπιον της κοινωνίας βρίσκονται σημαντικές προκλήσεις. Υπό το μανδύα του Μηχανισμού, θα προωθηθούν οικονομικά μέτρα που θα βλάψουν τους πολλούς και θα αφήσουν ανεπηρέαστους τους ισχυρούς. Θα επιδιωχθεί να υποτιμηθεί η αξία της εργασίας, να απορρυθμιστούν οι εργασιακές σχέσεις και να καταργηθεί το κοινωνικό κράτος. Θα προωθηθεί ο κοινωνικός αυτοματισμός και θα στραφούν διάφορες κοινωνικές ομάδες σε μεταξύ τους αντιπαράθεση. Θα απουσιάσει ο κεντρικός αναπτυξιακός σχεδιασμός και θα αναπαραχθεί η ύφεση της οικονομίας, με περαιτέρω αύξηση της ανεργίας και της ανέχειας. Θα θυματοποιηθεί η μεσαία τάξη και οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, θα καθηλωθεί η ανάπτυξη και θα πληγεί η επιχειρηματικότητα. Για τη διαπραγμάτευση του Μνημονίου είναι απαραίτητη η σοβαρή μελέτη των πρόσφατων παραδειγμάτων άλλων χωρών που εφάρμοσαν Μνημόνια τέτοιου τύπου για να αποφευχθούν τα ίδια λάθη. Πρέπει να πραγματοποιηθεί σοβαρός κοινωνικός διάλογος με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να επιτευχθεί ευρεία κοινωνική συναίνεση, και όχι απλώς συνεννόηση της πολιτικής ηγεσίας. Διαφορετικά, οι εξελίξεις στην κυπριακή οικονομία θα είναι ανάλογες με αυτές που συνέβηκαν αλλού και η ετεροχρονισμένη κοινωνική αντίδραση θα είναι σκληρή, όμως αναποτελεσματική.

Ένα γνωστό τραγούδι του Νικόλα Άσιμου φέρει τον τίτλο «Ο Μηχανισμός» και πέρα από την επικαιρότητα του τίτλου του, διαθέτει εξίσου επίκαιρο περιεχόμενο, καταλήγοντας ως εξής:  «Δουλειά σου είναι μού 'πανε να κρύβεις τα τρωτά των καθιερωμένων/ Για να διατηρήσουμε τα οικονομικά των ευαρεστημένων/ [...] Και με τα χρόνια γυρνάς μες στα σαλόνια/ ξεχνάς ποια μάνα σε γένναγε στο κλάμα/ και του εργάτη καβάλησες την πλάτη/ μα θε’ να πει αμάν πια/ και άει στα κομμάτια». Με άλλα λόγια, όσοι αυθαίρετα σπέρνουν Μνημόνια, θα θερίσουν θύελλες…

[ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ»]