Επικίνδυνες οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων υποδομών

Ο περιορισμός του κράτους στον ελάχιστο δυνατό βαθμό, αποτελεί βασική παράμετρο της νεοφιλελεύθερης προσέγγισης των πραγμάτων. Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης προωθείται η πρακτική των ιδιωτικοποιήσεων, υπό το πρόσχημα της καλύτερης διαχείρισης και της αυξημένης ανταγωνιστικότητας, με υποτιθέμενους κερδισμένους τον καταναλωτή (που προσδοκά καλύτερες υπηρεσίες σε χαμηλότερες τιμές) και το κράτος (που προσδοκά εφάπαξ έσοδα ανάλογα με την αξία της πράξης) . Όμως, αυτή η προσέγγιση δεν εξυπηρετεί απαραίτητα το δημόσιο συμφέρον, αφού ούτε οι πολίτες θα αγοράζουν σε χαμηλότερες τιμές, ούτε οι υπηρεσίες θα γίνουν ποιοτικότερες, ούτε το κράτος θα εισπράξει αυτά που του αναλογούν.

Η ουσία των ιδιωτικοποιήσεων αφορά την πώληση δημοσίων υποδομών που μπορούν να αποφέρουν πολύ σημαντικό οικονομικό όφελος στους αγοραστές τους. Οι βασικές δημόσιες υποδομές είναι το δίκτυο παροχής ηλεκτρισμού, το δίκτυο τηλεπικοινωνιών και διαδικτύου, το δίκτυο παροχής νερού, το οδικό δίκτυο και τα λιμάνια. Η διαχείριση αυτών των δημόσιων υποδομών γίνεται από την πολιτεία, κατά βάση μέσω της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, των Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας, του Τμήματος Δημοσίων Έργων και της Αρχής Λιμένων. Μέσω των ιδιωτικοποιήσεων, η ιδιοκτησία και η διαχείριση των δημοσίων υποδομών θα αφαιρεθούν από την Κυπριακή Δημοκρατία και θα μεταφερθούν σε ιδιώτες, ντόπιους ή ξένους.

Η ιδιωτικοποίηση δημοσίων υποδομών θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε διάφορα επίπεδα. Κατ’ αρχήν, η ιδιωτική διοίκηση σε αντιδιαστολή με τη δημόσια διοίκηση δεν είναι εξ’ ορισμού καλύτερη. Εάν ίσχυε αυτό, τότε καμία ιδιωτική επιχείρηση δεν θα πτώχευε αλλά θα ήταν όλες κερδοφόρες. Εξάλλου, το πρόσφατο παράδειγμα του τραπεζικού τομέα καταδεικνύει ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν διαθέτει το διοικητικό αλάθητο, ιδιαίτερα όταν το κέρδος αποτελεί αυτοσκοπό. Πέρα από αυτό όμως, οι ιδιώτες που θα αγοράσουν τις δημόσιες υποδομές θα ασκούν φυσική μονοπωλιακή δραστηριότητα αφού θα διαχειρίζονται το μοναδικό δίκτυο παροχής ηλεκτρισμού, το μοναδικό δίκτυο τηλεπικοινωνιών, το μοναδικό δίκτυο ύδρευσης, το μοναδικό οδικό δίκτυο και το μοναδικό δίκτυο μεταφορών. Εφόσον δεν θα δημιουργηθούν άλλες εναλλακτικές υποδομές για να δράσουν ανταγωνιστικά, οι νέοι ιδιοκτήτες των δημοσίων υποδομών θα επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους, υπό τη διαμαρτυρία του κράτους και των πολιτών. Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι θα θυματοποιηθούν, αφού ο νέος εργοδότης θα επιδιώξει την ελαχιστοποίηση του εργασιακού κόστους απολύοντας προσωπικό, μειώνοντας μισθούς και καταργώντας εργασιακά δικαιώματα, ενώ οι μισθοί των “golden boys” που θα αναλάβουν την ανώτατη διοίκηση θα είναι υψηλότατοι και υπερπολλαπλάσιοι των υπολοίπων εργαζομένων. Υπό αυτές τις συνθήκες, θα περιοριστεί ουσιαστικά η αναβάθμιση των δημοσίων υποδομών και η διεύρυνση της παροχής υπηρεσιών στο σύνολο της κυπριακής επικράτειας, λόγω της μονοπωλιακής χρήσης τους και εξαιτίας της ελλειμματικής κοινωνικής ευθύνης. Ακόμη, σε περιόδους ενδεχόμενης επιβουλής της εθνικής κυριαρχίας, η έλλειψη κρατικής διαχείρισης των δημόσιων υποδομών θα απειλήσει την εθνική ασφάλεια και θα περιορίσει ουσιαστικά τις δυνατότητες αντιμετώπισης κρίσεων. Τέλος, η πρόσφατη διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η αδιαφάνεια των ιδιωτικοποιήσεων δημιουργεί σοβαρές υπόνοιες διαπλοκής και διαφθοράς, με σημαντικές απώλειες για το κράτος, ενώ η ύφεση στην οικονομία και η εσωτερική υποτίμηση αξιοποιούνται από τους επίδοξους αγοραστές για εξασφάλιση εξευτελιστικά χαμηλών τιμών εξαγοράς των δημοσίων υποδομών.

Οι δημόσιες υποδομές ανήκουν στους πολίτες και τις διαχειρίζεται το κράτος. Οι δημόσιες υποδομές έχουν στρατηγική σημασία για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την αναπτυξιακή ανάκαμψη της χώρας και δεν πρέπει να εκχωρηθούν πουθενά. Οι πωλήσεις δημοσίων υποδομών δεν αποτελούν ορθή επιλογή, επειδή δεν θα υποβοηθήσουν την κοινωνία και τους πολίτες. Αντίθετα, θα εξυπηρετήσουν μόνο αυτούς που θα συμμετάσχουν στο μεγάλο φαγοπότι των ιδιωτικοποιήσεων.

[ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"]