Μειώσεις δαπανών υψηλής προστιθέμενης αξίας

Η άκριτη μείωση των δημοσίων δαπανών βλάπτει σοβαρά την προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας για έξοδο από την ύφεση, αφού κατά τα τελευταία χρόνια μειώνονται αλόγιστα οι δαπάνες σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως είναι η νεανική επιχειρηματικότητα, η έρευνα και η καινοτομία, η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση και η ενίσχυση των άριστων φοιτητών. Ήδη, μέσα από τους Κρατικούς Προϋπολογισμούς των προηγούμενων χρόνων, έγιναν σημαντικές μειώσεις σε αυτούς τους τομείς, βλάπτοντας την προοπτική της αναπτυξιακής και παραγωγικής ανασυγκρότησης της Κύπρου.

Η ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη και την αξιοποίηση του ποιοτικού ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει η Κύπρος, το οποίο δεν πρέπει να παραμένει ανενεργό. Το 2007 λειτούργησε για πρώτη φορά το Σχέδιο Ενίσχυσης της Νεανικής Επιχειρηματικότητας, παρέχοντας κίνητρα υπό την μορφή χρηματοδοτικών ενισχύσεων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων κατάρτισης, για τη δημιουργία νέων και βιώσιμων επιχειρήσεων από νέους επιχειρηματίες ηλικίας 20 έως 39 ετών. Το Σχέδιο λειτούργησε αποδοτικά και έδωσε ώθηση σε πολλές νέες μικρές επιχειρήσεις, ενώ η βελτίωση και η αναβάθμισή του θα μπορούσαν να το καταστήσουν αποτελεσματικότερο. Ωστόσο, το 2009 ήταν η τελευταία χρονιά που εκδόθηκε πρόσκληση για συμμετοχή στο Σχέδιο, το οποίο από τότε παραμένει κλειστό, στα πλαίσια της εφαρμοζόμενης πολιτικής για άκριτη μείωση των δημοσίων δαπανών, αποστερώντας από τους νέους τη δυνατότητα αξιοποίησής του.

Στο σύγχρονο κόσμο, είναι πολύ σημαντική η επένδυση στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας. Δυστυχώς, στην Κύπρο συμβαίνει το αντίθετο, αφού κατά τα τελευταία χρόνια μειώθηκαν περαιτέρω οι σχετικές δαπάνες, που το 2009 βρίσκονταν ήδη στο 0,49% του ΑΕΠ, τοποθετώντας την Κύπρο στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ και πολύ πιο χαμηλά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (2,01%). Οι αρμόδιοι εξειδικευμένοι φορείς, το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και το Κυπριακό Ερευνητικό και Ακαδημαϊκό Δίκτυο, δεν ενισχύθηκαν και δεν υποστηρίχθηκαν κατάλληλα με αποτέλεσμα τον περιορισμό του ρόλου και των δυνατοτήτων τους. Ο Προϋπολογισμός του 2012 προνοούσε ότι η κρατική χορηγία προς το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας μειώνεται κατά €4.8 εκ., σε σχέση με το 2011, ποσό που ισοδυναμεί με μείωση ύψους 25.53%, ενώ σε σχέση με το 2009 η χορηγία είναι μειωμένη κατά €11.4 εκ., δηλαδή κατά 44,88%. Ταυτόχρονα, η κρατική χορηγία προς το Κυπριακό Ερευνητικό και Ακαδημαϊκό Δίκτυο είναι μειωμένη κατά €2 εκ, ποσό που ισοδυναμεί με μείωση της τάξης του 25%.

Η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί κεντρικό πυλώνα για τη διαμόρφωση ποιοτικού και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και η Κύπρος κατά τις προηγούμενες δεκαετίες προόδευσε πολύ, διαθέτοντας πλέον τρία δημόσια πανεπιστήμια. Όμως, κατά τα τελευταία χρόνια ,μειώθηκαν κάθετα οι δαπάνες που αφορούν τη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου για το 2012 η περικοπή στα κονδύλια των δημοσίων πανεπιστημίων αγγίζει τα €16.2 εκ. και ισοδυναμεί με μείωση 13,2% σε σχέση με τον Προϋπολογισμό του 2011. Κατά το 2011, οι δαπάνες για τα δημόσια πανεπιστήμια είχαν ήδη μειωθεί κατά πολύ, αφού ο Προϋπολογισμός του 2012 συγκρινόμενος με τον αντίστοιχο του 2010 προνοεί μείωση ύψους €24.5 εκ. που ισοδυναμεί με 18,7%. Επίσης, κατά την ίδια περίοδο μειώθηκαν πολύ οι υποτροφίες προς τους άριστους φοιτητές, αφού για το 2012 μειώθηκαν τα κονδύλια του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών κατά €1.9 εκ., σε σχέση με το 2011, ποσό που ισοδυναμεί με μείωση 16.30%, ενώ σε σχέση με το 2010, ο προϋπολογισμός του ΙΚΥ είναι μειωμένος κατά €2.9 εκ., ισοδυναμώντας με μείωση 22,92%.

Για την έξοδο από την οικονομική κρίση και την ύφεση, είναι απαραίτητη η στρατηγική επένδυση σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, ώστε να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η Κύπρος. Δυστυχώς, η επικρατούσα εμμονή στην άκριτη μείωση των δημοσίων δαπανών εμποδίζει τη χώρα από την αξιοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων και παρασύρει την Κύπρο σε πολιτικές που έχουν ήδη δοκιμαστεί και έχουν αποτύχει. Οι μειώσεις δαπανών σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας δεν βοήθησαν την Κύπρο, αλλά αντίθετα την έβλαψαν πολύ. Και οι επιπρόσθετες μειώσεις δαπανών σε αυτούς τους τομείς θα βλάψουν την Κύπρο περισσότερο . Σήμερα, ενόψει της διαμόρφωσης του Προϋπολογισμού του 2013 και της συζήτησης σχετικά με το Μνημόνιο, οι πολιτικές ηγεσίες πρέπει να λειτουργήσουν δημιουργικά ώστε να δώσουν στην Κύπρο πραγματικές προοπτικές ανάκαμψης και ανάπτυξης. Σε διαφορετική περίπτωση, η ύφεση θα βαθύνει περισσότερο.

[ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"]